Комментарии подготовлены нашим польским коллегой Brusek Kodluch.
Это оригинал на польском языке: https://kodluch.wordpress.com/2018/03/11/%e2%99%ab-off-topic-aleksander-von-humboldt-kosmos-tom-i/
А это гугл-перевод на русский язык: https://translate.google.ru/translate?hl=ru&sl=pl&u=https://kodluch.wordpress.com/2018/03/11/%25E2%2599%25AB-off-topic-aleksander-von-humboldt-kosmos-tom-i/&prev=search
.
Dziękuję Panu Andrzejowi za link do mojego opracowania, które miało na celu przybliżenie Czytelnikowi podstawowego kompendium wiedzy naukowej z końca pierwszej połowy XIX wieku.
Jak wszystkie książki tego okresu, jest to znów dzieło ogromne, zawierające prócz opisanych zjawisk, wiele wątków filozoficznych (szczególnie dotyczy to dwóch pozostałych tomów, jakie zostały przetłumaczone na język polski).
Dla mnie (jak przy wszystkich pracach Humboldta) - najbardziej zastanawia jego polemika z dziełami "starożytnych Greków i Rzymian", których prace są w dużych ilościach w tym okresie tłumaczone i drukowane w całej Europie.
Bo powstaje pytanie podstawowe: skąd brano oryginalne teksty uczonych greckich? Jak mogły się zachować po przeszło dwóch tysiącach lat? Ani papier (którego nie znano w starożytnej Grecji), ani papirus (wtedy stosowany) - nie zachował by się przez tak długi okres czasu!
Zastanawia też powszechna znajomość greki i łaciny w XIX wieku, zresztą jeszcze przed wojną w Polsce obowiązkowo uczono w gimnazjach grekę lub łacinę!
PS
Czy ktoś z Państwa kiedykolwiek zadał sobie trudu by próbować zrozumieć co napisał Mikołaj Kopernik w swoim "De revolutionibus orbium coelestium"?
Jak dla mnie, nie jest to jakaś polemika z teorią geocentryczną Ptolemeusza, ale próba wytłumaczenia faktu zmiany położenia (obrócenia się) sfer niebieskich w stosunku do tego co uprzednio obserwowano na ziemskim niebie!
Dlaczego Kopernik nie zatytułował dzieła - powiedzmy - "Nowa teoria heliocentryczna", czy "Polemika z Ptolemeuszem"?
On w swym dziele nie prowadzi żadnego dyskursu z teorią Ptolemeusza, ale próbuje wytłumaczyć, dlaczego "sfery niebieskie zmieniły swoje położenie"!!!!
Czy ktoś się zastanawiał, dlaczego w tak znanym nam wszystkim obrazku z dzieła Kopernika, mamy zaznaczone orbity dodatkowe - jedna pomiędzy Wenus i Ziemią, a druga - pomiędzy Ziemią i Marsem?
Wiele rzeczy mamy przed oczami, ale tak jesteśmy do nich przyzwyczajeni, że tego zupełnie nie dostrzegamy!
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9a/CopernicSystem.png
Proszę zwrócić uwagę, że na tym, wszystkim znanym obrazku, ilustracji z dzieła Kopernika znajduje się także planeta Uran!
Co prawda - jest to "stellarum fixarum" - czyli niby strefa gwiazd. Nie mniej jednak jest to dość dziwny rysunek...
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/95/Copernican_heliocentrism_theory_diagram.svg
Przecież odkrył ją dopiero William Herschel 13 marca 1781.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Uran
Lub inaczej postawmy pytanie.
Jakim cudem Herschel "odkrył" planetę Uran, która teraz jest widziana gołym okiem?
Czy Kopernik mógł wiedzieć w roku 1543 (M. D. XLIII. ) o planecie którą odkryto w roku 1781 ????? A która jest widoczna gołym okiem?
Albo: jak Kopernik mógł nie wiedzieć o widocznej gołym okiem planecie Uran?
Cytat z polskiej Wikipedii o planecie Uran:
" Choć jest widoczny gołym okiem[b] podobnie jak pięć innych planet, umknął uwadze starożytnych obserwatorów ze względu na niską jasność i powolny ruch po sferze niebieskiej[3]. Sir William Herschel ogłosił odkrycie planety w dniu 13 marca 1781, po raz pierwszy w historii nowożytnej rozszerzając znane granice Układu Słonecznego. Uran to również pierwsza planeta odkryta przy pomocy teleskopu."
https://pl.wikipedia.org/wiki/De_revolutionibus_orbium_coelestium
https://pl.wikipedia.org/wiki/Miko%C5%82aj_Kopernik
http://ads.harvard.edu/books/1543droc.book/
http://ads.harvard.edu/books/1543droc.book/1543droc1.pdf
http://knockout.nazwa.pl/orbispictusftp/Pliki%20do%20edycji/katalog_produktowy_KOPERNIK_HQ_edycja.pdf
https://pl.wikisource.org/wiki/O_obrotach_cia%C5%82_niebieskich
http://www.geo.utexas.edu/courses/302d/Fall_2011/Full%20text%20-%20Nicholas%20Copernicus,%20_De%20Revolutionibus%20%28On%20the%20Revolutions%29,_%201.pdf
PS2
Dlaczego data widoczna na dziele Kopernika to M.D. XLIII. ????
(Po literce M oraz D mamy kropki i potem wyraźną spację - odstęp!)
Czy to 43 rok po tym jak sfery niebieskie dokonały zmiany swego położenia?
Czyli 43 rok od "Mundo Diversum", czyli od zmiany ustawienia ziemskich biegunów?
Edited at 2018-03-13 12:43 (UTC)
Насколько помню, русский Вы прекрасно понимаете, потому перекопирую свой комментарий из нового поста автора блога - может информация в нем покажется Вам интересной.
""Кто-нибудь задавался вопросом, почему на картине, столь знакомой нам из работы Коперника, мы отметили дополнительные орбиты - одну между Венерой и Землей, а другую - между Землей и Марсом?"
То есть или он отметил на картинке дополнительные орбиты, на которые перескакивала Земля во время сдвига полюсов (такое мне почему то кажется маловероятным)? Или же(что мне кажется более вероятным) в такой форме показано, что Луна не просто вращается вокруг Земли, но Земля и Луна вместе вращаются вокруг общего центра тяжести?
https://kactaheda.livejournal.com/199737.html (инфа на основе текстов Леонида Попушоя) :
"Тот фактор, что приливы происходят одновременно с двух сторон Земли, является доказательством существования малой орбиты Земли.
Высота приливов в течение месяца увеличивается и уменьшается, и это является следствием и доказательством того, что скорость Земли по орбите изменяется в течение месяца.
Сила циклонов зависит от изменения скорости движения Земли по орбите.""
Edited at 2018-03-13 14:21 (UTC)